در پی دیدارهای علیمحمّد شیرازی (باب) با پیروانش،(1) آنان دستورها و نقشههایی را به اسم علیمحمّد اجرا میکردند. پیروان نزدیک علیمحمّد به سرکردگی حسینعلی نوری (بهاء)، فاطمه زرینتاج (طاهره قرهالعین) و ملامحمّد علی بارفروشی (قدوس) در اواخر رجب و اوایل شعبان سال 1264ق، گروهی 81 نفره را در بدشت جمع کردند که چهار راه ارتباطی بابیان بود و 22 روز در آنجا ماندند.(2)
اهداف بدشت
این اجتماع سه هدف را پیگیری میکرد:
1. نجات علیمحمّد شیرازی از زندان ماکو بود؛
2. تعیین تکلیف بابیت؛
3. اعلام مخالفت و جدایی صریح از اسلام.
بابیان درحالی گرد هم آمدند که هنوز مهدویت و قائمیت علیمحمّد شیرازی اعلام نشده بود(3) و علیمحمّد نیز جز ابراز محبت، پیامی برای پیروان خود در این گردهمایی نفرستاده بود.(4)
بابیان درباره آزادی علیمحمّد به این نتیجه رسیدند که او را نجات داده و در برابر دولت بایستند؛ اگر موفق نشدند او را به روسیه ببرند.(5) درباره جدایی بابیان از اسلام نیز که فاطمه زرینتاج (قرهالعین) اصرار بسیاری بر آن داشت، بنا بر آن شد که قرهالعین نسخ اسلام و تعطیلی احکامی چون حجاب، نماز، روزه و... را اعلام کند، اگر بابیان پذیرفتند که به خواسته خود رسیدهاند؛ اگر نپذیرفتند، بر اساس مذهب اسلام، او را که یک زن است به زندان اندازند تا قدوس درباره او قضاوت کند.
نسخ اسلام و کشف حجاب در بدشت
فاطمه زرینتاج (قره العین) حجاب خود را برداشت و با آرایش پشت پردهای آمد که پیش از آن برای بابیان سخنرانی میکرد.(6) او درباره نسخ شریعت اسلام گفت: «ای احباب گوش کنید، ای اغیار بدانید: احکام شریعت محمّدی اکنون بواسطه ظهور باب منسوخ کشته، احکام شریعت جدید باب هنوز به ما نرسیده و اکنون اشتغال شما به نماز و روزه و زکات و سایر آنچه را که محمّد آورده است، همه اعمالی لغو و افعالی باطل است و بدانها کسی جز غافلان و نادانان عمل نمیکند. به زودی مولای ما، باب بلاد را فتح میکند، عباد را مسخر میسازد؛ به زودی اقالیم هفتگانه مسکون روی زمین در مقابل وی تسلیم میشوند و او تمام ادیان موجود روی زمین را یکی میسازد تا دینی جز یک دین بر روی زمین باقی نماند و آن دین حق جدید باب و شریعت تازه اوست که هنوز جز اندکی از آن به دست ما نرسیده است؛ پس اکنون من به شما میگویم و گفته من حق است: امروز امر و تکلیف و نهی و تضییقی وجود ندارد و اکنون ما در زمان فترت واقعیم، پس از حالت تنهایی به حال اجتماع بیرون بیایید و این حجابی را که میان شما و زنان مانع از استفاده و استمتاع است، پاره کنید؛ آنان را در کارهای خودتان شریک سازید و کارها را در میان خودتان و زنان بعد از آن که کام دل از آنها برداشتید، تقسیم کنید؛ با آنها آمیزش داشته باشید، آنها را از خانهها به انجمنها ببرید، زنان گلهای زندگی دنیا میباشند، گل را باید از شاخ بچینید و ببوئید، زیرا گل برای چیدن و بوئیدن آفریده شده و شایسته نیست که آن را آماده بدارید و بدان نیک نظر ندارید، آنها را با لذت تمام ببویید، گل و شکوفه را باید چید و برای دوستان به ارمغان فرستاد... زنان خود را از دستانتان دریغ مدارید، زیرا اکنون رادع و مانع و حد و تکلیفی وجود ندارد و کسی نمیتواند جلو کسی را بگیرد، پس حظ و نصیب خود را از این حیات و زندگی بردارید».(7)
فاطمه زرینتاج بیحجابی خود را از عراق آغاز کرد(8) و با مردان نامحرم رفت و آمد داشت(9) و این عملکرد او سبب شده بود که او را از عراق به ایران تبعید کنند. وی پیش از کشف حجاب بدشت نیز بیحجاب نزد بهاء رفته بود. شوقی افندی در گزارش این دیدار مینویسد: «یک روز هنگامی که هیکل مبارک به علّت نقاهت ملازم بستر بودند، جناب طاهره که در نظر بابیان مظهر عفّت و عصمت و در تقوی و طهارت رجعت حضرت فاطمه سلام الله علیها محسوب میگردید، ناگهان بیستر و حجاب در محضر مبارک در مقابل اصحاب ظاهر شد».(10) او پس از گردهمایی بدشت، با محمّد علی بارفروشی در یک محمل نشست و ساربانی که مهار شتر را گرفته بود، آنقدر شعرهای شاد خواند که در یکی از روستاهای هزار جریب قرهالعین و قدوس به حمام رفته و همخواب شدند».(11) فضاحت بدشت بهاندازهای بود که ملاحسین بشرویه گفته بود: «من بدشتیها را حد میزنم».(12)
پانوشت
1. مطالع الانوار، ص 219 ـ 220.
2. همان، ص 261 ـ 265؛ نک: پایگاه جامع شناخت بهائیت.
3. قرن بدیع، ص 93.
4. مطالع الانوار، ص 222.
5. فتنه باب، ص 178.
6. مطالع الانوار، ص 262 ـ 264.
7. مفتاح باب الابواب، ص 133 ـ 134.
8. ظهور الحق، ص 325.
9. کشف الغطا، ص 96.
10. قرن بدیع، ص 94.
11. نقطه الکاف، ص 154.
12. همان. نک: پایگاه جامع شناخت بهائیت.
منبع: محمد علی پرهیزگار، ریشه انحرافات فکری بابیت و بهائیت در جریان های انحرافی پیشین.
مقالات مرتبط: