هر یک از ادیان الهی قبلهای دارند که به سوی آن توجه میکنند. قرآن کریم در اینباره میفرماید: «وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ؛ و مشرق و مغرب زمین از آن خداست پس به هر سو رو کنید همان جا روی خداست.»(بقره: 115) شرق و غرب این جهان متعلق به خداست، پس به هر سمتی بروید و به هر سو رو کنید، او انجاست. یعنی میتوانید خدا را در همه جا عبادت کنید.
مفهوم این آیه شریفه این است که توجه به قبله هرگز به معنای محدود بودن ذات پاک خدا در سمت معینی نیست، بلکه از آنرو که انسان یک وجود مادی است و باید به سویی نماز بخواند، دستور داده شده است که همه به یک سو نماز بخوانند تا وحدت و هماهنگی در صفوف مسلمانان پیدا شود و از هرج و مرج و پراکندگی جلوگیری شود.
همچنین کعبه به عنوان قبله مشخص شده است، چون نقطهای مقدس و قدیمی ترین پایگاه توحید است و توجه به آن بیدار کننده خاطرات توحیدی است. کعبه جایی است که به سوی آن نمازگزارده و سجده می شود ونه به خود آن.
در مقابل قبله مسلمانان (کعبه = نماد توحید)، قبله بهائیان قرار داد که قبر حسین علی نوری (بهاء) در عکای فلسطین اشغالی است که نماد شرک و بت پرستی است، زیرا به ادعای بهائیت، علی محمّد شیرازی، «من یظهره الله» را قبله متحرک پیروان خود معرفی کرد؛ آن گونه که حسین علی نوری در اینباره مینویسد: «انّما القبلة من یظهره اللّه متی ینقلب تنقلب الی ان یستقرّ.»(1)
حسین علی نوری نیز با بهرهگیری از این حکم، خود را قبلهگاه بهائیت ساخت و پیروانش را به سجده بر خود واداشت، ازاینرو هر بهایی باید رو به عکا و قبر حسینعلی نماز بخوانند: «اذا اردتم الصّلوة ولّوا وجوهکم شطری الاقدس المقام المقدّس الّذی جعله اللّه ... مقبل اهل مدآئن البقآء».(2)
قبله بهائیان نماد شرک و بت پرستی است، زیرا این قبله، قبر کسی است که مشرک بود و با نفی توحید، از یگانگی خود سخن میگفت: «انّه لا اله الّا انا الباقی الفرد القدیم».(3) او نه تنها اعتقادی به خدای یکتا نداشت، بلکه از چند خدایی سخن میگفت. حسینعلی در قصیده ورقائیه خود را خدای خدایان میخواند: «کلّ الالوه من رشح امری تالّهت و کلّ الربوب من طفح حکمی تربّت»(4)
در سیره پیامبران الهی سابقه ندارد که پیامبری از پیروان خود بخواهد که به او سجده کنند یا قبرش را قبله خود سازند. پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) که مورد پذیرش بهائیان نیز هست، میفرماید در نماز نخست به یگانگی خدا شهادت دهید و بگوید: «اشهد ان لا اله الا الله»، سپس شهادت دهید که من بنده و رسولش او هستم: «و اشهد ان محمد عبده و رسوله». یعنی من اول بنده خدا هستم و بعد رسول او.
هیچ یک از پیامبران الهی ادعای الوهیت نکردهاند و به سوی جز خدا نخواندهاند، بر این اساس، قبله باید نماد توحید باشد و به سوی آن سجده شود، نه نماد شرک و به خود آن.
پانوشت:
1. اقدس، ص 129.
2. همان.
3. همان، ص 84 و 86.
4. مکاتیب، ج 2، ص 255.
منبع: پایگاه جامع شناخت بهائیت